ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် ပုစ္ဆာမသၟာန်မံင် မွဲနှေံမွဲနှေံ (FAQ)
ဒုင်တၠုင် ပုစ္ဆာပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် မသၟာန်မံင် မွဲနှေံမွဲနှေံဂမၠိုင် (FAQ) မဒှ်ရ။ ဒၞာဲဏံ တင်နင်လၟေင်ကမၠောန် ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် သောဲသောဲဗြဲဗြဲ မပါလုပ် အကာဲအရာက္တဵုဒှ်မာန် မဆေင်စပ်ကဵု ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် မချိုတ်ပၠိုတ် ဇကုဂၠိုက်ဂၠာဲကလိဂွံမာန် မဒှ်ရ။
တင်နင်ပရူ စပ်ကဵုဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်တတိယ နကဵုအခေါင်ကမၠောန် ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာဝွံ ဒၞာဲလဵုအဲဂွံဂၠာဲရော။
စပ်ကဵုပရေင်ကမၠောန် ကေုာံ မူဝါဒဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာဝွံ လိက်အုပ်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် UNHCR ထမံက်ထ္ၜးလဝ် တင်နင်ပရူပရာ ဗွဲတရး မဒှ်ရ။ ကၟိန်ဍုင်သ္အာင်ဂမၠိုင်ဝွံ ပရူမူဝါဒကမၠောန် ကေုာံ အစဳဇန်ဂမၠိုင် ပ္ဍဲကဏ္ဍဍုင်မွဲမွဲဝွံ ထမံက်ထ္ၜးလဝ်တုဲတုဲ မဒှ်ရ။ လိက်အုပ်သ္ကံတဲ Handbook ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဝွံ ဒှ်လိက်အုပ်စၟတ် သွက်မဟာဇန်ညးဍုင်ကွာန် မဒှ်ရ။
သွက်သ္ဂောံသဳကၠဳတက်ကျာပရူဝင်အဲဂှ် ဗီုလဵုအဲဂွံကေတ်အဆက်ကဵု ဋ္ဌာနသောင်တလးသွဟ်ဍာ်ဇမၠိင် (DSU) ဂွံမာန်ရော။
ပွမပလံင်လိက်၊ ပွမပလံင်အဳမေဝ်၊ ပွမပလံင်လိက်ဝှေက်သ်(faxes) ဟွံသေင်မ္ဂး နကဵုအလဵုပူဂဵု ဟွံဒးကၠုင်ရုင် မဒှ်ရ။ ရဴသာ်လဵုဒှ်ဒှ်ရ ကိစ္စဇၞော်ကွေံကွေံမွဲတဲ မဂၞန်စက်ကီု၊ အဳမေလ်ကီု မဒးသ္ပအပ်ဒိတ်မံၚ်တွဵုကဵုယူအန်အိတ်စ်သဳအာ ဒးပတိုန်ဗပေၚ်စုတ်ပ္ဍဲကဵု ခန်တေက်ဝှမ် ၊( Contact Form )တေံ၊ လဂှ်မှ အခိၚ်ကာလနွံပၟိက်ကၠုၚ်ကဵုဇကု နူရုၚ်အပ်ဝှေစ်ယူအန်အိတ်စ်သဳအာတေံဂွံစဳရေၚ်အစဳအဇန်ကဵုစၟတ်တ္ၚဲချိၚ်ကဵုဇကု ကေတ်အဆက်ကဵုဇကုမာန်ရ၊၊
လက်ကရဴနူ သ္ပသၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူ ပၠောပ်စရင် ရဳဂျေတ်သတာကုအဲတုဲ သ္ဂောံသ္ပစၟတ်သမ္တီကောန်ဒှ်ဒဒိုက် ကေုာံ သ္ဂောံအာဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဂှ် သွက်အဲမ္ဂး ဒးကေတ်အ္ခိင်လလံလဵုရော။
ပူဂဵုမွဲမွဲ ညးမပၠောပ်စရင် ရဳဂျေတ်သတာလဝ်ပ္ဍဲ UNHCR တုဲမ္ဂး နကဵုလၟေင်ကမၠောန်သ္ဂုတ်သွာတ် ကဆံင်စၟတ် ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်မွဲမွဲဂှ် ကြက်ကၠောန်သ္ပစၟဳစၟတ်အာဏောင်။ လ္တူတင်အာတ်မိက်ဂီုကၠီုဂၠးကဝ်မွဲမွဲဝွံ ယဝ်ရပူဂဵုမွဲမွဲ သ္ဂောံစၟတ်ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဂွံမာန်ဂှ် ပရေင်သ္ၚဳဂၠိပ် ဇြိုဟ်ဇြိုဟ်နက်နက် ဒးကၠောန်သ္ပအာ ကၠာဟွံဂွံဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် မဒှ်ရ။ ပူဂဵုညးမသ္ပလဝ်စၟတ်သမ္တီ ကောန်ဒှ်ဒဒိုက် နကဵု UNHCR မဂၠိုင်ဝွံ သွက်သ္ဂောံဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဂှ် ကြက်ဗ္စာရဏာကဵုဏောင်။ ယဝ်ရကိစ္စဆက်စပ်ကိတ်ညဳမ္ဂး သွက်တင်သ္ဂုတ်သွာတ် စၟတ်ကဆံင်ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ကီု၊ သွက်သ္ဂောံအာဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ကီု နူကဵုဝင်မွဲကဵုမွဲဂှ် လၟေင်ကမၠောန်အ္ခိင် တၞဟ်ခြာမံင် မဒှ်ရ။ ပွမပၠောပ်စရင်ရဳဂျေတ်သတာကီု ဟွံသေင်မ္ဂး ပွမကလိဂွံအခေါင် စၟတ်ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ကီု နကဵုယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ကြက်ပ္တိုန်စၞောန်ဏာကဵုမၞိဟ်မွဲမွဲ သွက်ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် ဟွံသေင်မဒှ်ရ။
အဲဂွံဒုင်ကေတ်တဲ ကာဒ်ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တုဲတုဲရ။ သွက်သၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူ အာဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဂှ် ဆလံမှကော်အဲရော။
ပွမကလိဂွံကာဒ် ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တုဲဂှ် အလဵုအလဵု ဇကုကလိဂွံအခေါင် သွက်ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် အဓိပ္ပဲါဗီုဂှ် ဟွံသေင်မဒှ်ရ။ ပွမမံင်စံင်တန်တဴ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်မလေဝ်ယှာ ပဵုတုဲလံလဂၠိင်သ္ၚောဲဂှ် သ္ပဏာကဵုကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တံ ကလိဂွံအခေါင် သွက်ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် ဟွံသေင်မဒှ်ရ။ ပွမဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်ဂှ် (ပွမပတိုန်ထ္ၜးလဝ်ဂကူစုၚ်ဠေၚ်) မသောၚ်တလးလဝ်ပ္ဍဲကဵု ပိုဒ်ပိ(Chapter 3)လိက်သ္ကံတဲယူအန်အိတ်စ်သဳအာဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ရ၊၊ ကၞောတ်တဲမ္ဂး သ္ပဟိုတ်နူဗၞတ်ဗ္ၜတ်အပိုင်ခြာ စပ်ကဵုပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်တုဲ အတိုင်ပရေင်ဂီုကၠီု မဇၞော်ကဵုပၟိက်မံက်တိုန်ကီု မသ္ကာတ်မြဟ်က္တဵုဒှ်တိုန်ကီု ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် ဒးနွံပၟိက်မ္ဂး သွက်သ္ဂောံဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဂှ် ဝင်တံဂှ်ဂမၠိုင် ကြက်ကဵုဖျုန်ဏောင်။
အဲကၠောန်သ္ပလဝ် သၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူ ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်တုဲတုဲရ။ သွက်သၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူအဲ နကဵုဍုင်သ္အာင်ဂှ် အ္ခိင်လဵုမှ ကော်အဲရော။
တင်ရန်တၟံ စပ်ကဵုသၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူ ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဂှ် ဒှ်အရာသ္ဂောံဗ္စိုပ်ဏာ ကိစ္စဝင်ဇကု သွက်သ္ဂောံဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် မဒှ်ရ။ လက်ကရဴနူ သၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူ ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်တုဲ ပရေင်ပ္တိုန်ဏာ သွက်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဂှ် ထေက်ကဵုပ္တိုန်ဏာဟာ ဟွံပ္တိုန်ဟာဂှ် ကြက်ကလေင်သ္ၚဳဂၠိပ်အာဝင်ဇကု ကၠာဟွံဂွံဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်ဏောင်။ နူကိစ္စဝင်မွဲကဵုမွဲဂှ် သွက်လၟေင်ကမၠောန်ဏံ အ္ခိင်တၞဟ်ခြာ မ္ဒးနွံပၟိက် မဒှ်ရ။ ယဝ်ခါရကိတ်စ်ဝှာၚ်ဇကု ဒးဒုၚ်ပလံၚ်ဗစိုပ်ဏါဇရေၚ်ဋ္ဌာနသွက်ဂွံဖျေံသ္ကုတ်သွာတ်သ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တုဲယျတှ်ေ နူကဵုဋ္ဌာနဒဳအက်စ်ယူ(DSU)မွဲကဆံၚ်ကေတ်နၚ်အဆက်ဇကုတုဲကဵုပရိုၚ်ကဵုဇကုဒဒှ်ရ ဝှာၚ်ကိတ်စ်ဇကုစိုပ်ကၠုၚ်ဋ္ဌာနဒဳအက်စ်ယူ(DSU)ရ၊၊ သ္ပဗတမ်နူဂှ်တုဲလက်တြဴဏံတှ်ေ နူကဵုဋ္ဌာနယူအန်အိတ်စ်သဳအာဟွံသေၚ်တှ်ေ နူကဵုဋ္ဌာနအိုၚ်အိုဝ်အမ်တအ်ဂှ် ကေတ်ကၠုၚ်အဆက်ကဵုဇကု သွက်ဂွံကဵုပရိုၚ် ဂွံကဵုစၟတ်တ္ၚဲချိၚ်သွက်ဂွံသ္ပသၟာန်သၟဟ်အေန်တာဗျူ ဒးဆဵုဂဆကဵုဍုၚ်ဇကုမဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်တအ်ဂှ်ရ၊၊
အဲကလိဂွံဖုင် နူဋ္ဌာနသောင်တလးသွဟ်ဍာ်ဇမၠိင် (DSU) တုဲ ဟီုထ္ၜးလဝ်ကဵုအဲ သွက်အာဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဂှ် ကိစ္စဝင်အဲ ဒးဒုင်ထိင်လဝ်ရ။ တင်နင်ပရူလ္တူဏံဂမၠိုင် ဗီုလဵုအဲဂွံကလိဂွံမာန်ရော။
သ္ပဟိုတ်နူ ဒးနွံပၟိက်စဵုဒၞာဂီုကၠီု ဂတိဝတ်သစ္စတုဲ ဇၟာပ်ဇၟာပ်မၞိဟ် မုဟိုတ်ကိစ္စဝင်ဇကု ဒးဒုင်ထိင်လဝ်ရောဂှ် ဗွဲလၟိုန်ကာလ ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ သောင်တလးကဵု ဟွံဂွံမဒှ်ရ။ သ္ပဟိုတ်နူ ဟိုတ်ဖဵုတၞဟ်ခြာနာနာသာ်တုဲ ကိစ္စဝင်ဂမၠိုင် ဒးဒုင်ထိင်လဝ်ရ။ ဆ္ဂးဗီုလဵုဒှ်ဒှ် အ္ခိင်ရဟိုတ်ဖဵုဒးသ္ၚဳဂၠိပ်၊ ဒးဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်၊ ဒးစၟဳစၟတ် ကေုာံ ဒးကလေင်သောင်ကလး ပေင်ပေင်တုဲဒှ်ဏောင်မ္ဂး လၟေင်ကမၠောန် ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဇကုဂှ် ကလေင်စကၠောန်အာမာန်ဏောင်။ ကၠုင်စိုပ်ရုင် ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ဟွံသေင်မ္ဂး သၟာန်သၟုက် ပရူကိစ္စဝင်ဇကု မွဲနှေံမွဲနှေံဂှ် ပြံင်လှာဲဏာကဵု ကိစ္စဇကု ဟွံသေင်ဒှ်တုဲ ရီုဗင်ဏာကိစ္စဝင်ဇကု ပဵုတုဲပြဟ်တိုန် ဒှ်ဟွံမာန်ရ။
မုဟိုတ်လၟေင်ကမၠောန်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်အဲ လံဒၟံင်ဂလိုင်ဏံရော။
ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဝွံ ဒှ်လၟေင်ကမၠောန် ဒးသုင်စောဲအ္ခိင် ဗွဲမလံ သွက်ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်အလုံသီုဖအိုတ် မဒှ်ရ။ သ္ပဟိုတ်နူ ဇြဟတ်ရီုဗင်ဂမၠိုင်၊ ပရေင်မ္ဒးကဵုဖျုန်ဂမၠိုင်၊ သၞောဝ်ဥပဒေ အေမ်မဳဂြေယှေန် မတၞဟ်ခြာတုဲ အ္ခိင်လၟေင်ကမၠောန်ဂမၠိုင်ဝွံ နူကၟိန်ဍုင်မွဲကဵုမွဲဂှ် တၞဟ်ခြာ ဒုင်တီလဝ် ဝါတ်ကွေံကွေံ မဒှ်ရ။ ကိစ္စဂမၠိုင် မပ္တံ သၠးဂဝ်ဂၞဴတၟိ၊ ဖျေံဒၞာဲအိန်ထံင်၊ တန်ပဋိသန္ဓိ၊ ထောံပြးအိန်ထံင်၊ ကပှ်လွဳဗ္စကောန်ၚာ်၊ ပ္တိုန်စရင် ရဳဂျေတ်သတာ၊ စုတိချိုတ်တံဂှ် လ္တူကိစ္စဏံဂမၠိုင်ဝွံ ကၠာဟွံဂွံအာ ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဏီမ္ဂး ဒးကလေင်သ္ၚဳဂၠိပ် ကေုာံ ဒးကလေင်သောင်တလး မဒှ်ရ။
အဃောသၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူ အာဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်မ္ဂး ကိစ္စဝင်အဲဏံ ပ္တိုန်ကဵုဍုင်လဵုရော အဲဂွံအခေါင်သၟာန်ဟာ။
ယွံ ဇကုကလိဂွံမာန်မံင်။ တင်အာတ်မိက် ကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင်ဇကု ကေုာံ တင်ဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဒးနွံပၟိက် နူကဵုဍုင်သ္အာင်တၞဟ်ခြာဂမၠိုင်ဝွံ UNHCR စင်ခြာကဵုရ။ တင်နင်ဏံဝွံ ရီုဗင်ကဵု ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ သွက်သ္ဂောံရုဲစှ်ဍုင်သ္အာင် မ္ဒးရးဂဝ်ဂေါဝ် သွက်ကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင်ဇကုဏောင်။
သွက်သ္ဂောံဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဂှ် ဍုင်အဲဒးစိုတ်ရုဲစှ်ဂှ် အဲအာတ်မိက်ဂွံမာန်ဟာ။
ၜိုန်ရ ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ကေတ်စၟတ်သမ္တီ စပ်ကဵုတင်စၞောန်ထ္ၜး ပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ကီုလေဝ် နဒဒှ်ကၟိန်ဍုင်လဵု မပ္တိုန်ဏာကဵုကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တံဂှ် တင်သ္ဂုတ်သွာတ်ကၞောတ်တဲဝွံ တန်တဴကဵု UNHCR မဒှ်ရ။ အ္ခိင်ရဖျေံတင်သ္ဂုတ်သွာတ်မ္ဂး တင်ဒးနွံပၟိက် ချိုတ်ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ်မွဲမွဲ သွက်ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဂမၠိုင်ကီု သီုကဵုပရေင်ဆက်စၠောံ ကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင် ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ကီု UNHCR ဒးကၠောန်သ္ပ ပရေင်စၟဳစၟတ် မဒှ်ရ။
ဍုင်သ္အာင်မရုဲစှ်လဝ် သွက်အဲတုဲတုဲဂှ် အဲတးပါ်ထောံ ဂွံမာန်ဟာ။ ဍုင်ပ္တိုန်ကဵုအဲဂှ် အဲတးပါ်ထောံတုဲမ္ဂး လက်ကရဴဂှ် မုက္တဵုဒှ်ကဵု ကိစ္စဝင်အဲမာန်ရော။
သွက်သ္ဂောံအာဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် ပ္ဍဲဍုင်မွဲမွဲဂှ် ယဝ်ရဇကုရုဲစှ် လ္ပကဵုရုင် ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ချပ်ဗ္စာမ္ဂး တုပ်သၟဟ်ကဵု ဇကုသ္ပဏာအန္တရာဲ ပ္တိတ်ထောံဇကုဇကု ပဵုတုဲသ္ၚောဲအာ နူလၟေင်ကမၠောန်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် မဒှ်ရ။ ယဝ်ဇကုဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် နုက်ပ္တိတ်ဝင်ဇကု နူဍုင်သ္အာင် မသ္ပလဝ်သၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူတုဲတုဲ ကေုာံ မဒုင်လဝ်တဲဝင်ဇကုတုဲတုဲမ္ဂး UNHCR ကြက်တက်ကျာသဳကၠဳကဵုကေတ်ကသပ်ကဵုဇကု နကဵုအဓိပ္ပဲါမကၠိုဟ်ကေတ်မာန် ကေုာံ ဟိုတ်ဖဵုဇီုကပိုက် စပ်ကဵုပရေင်နုက်ပ္တိတ်ဇကုဇကု မဒှ်ရ။ သ္ဂောံကလေင်ပ္တိုန်ကဵုဝင်ဇကု မွဲဝါပၠန်ဂှ် ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ဟွံသၟဟ်အစောံမဒှ်ရ။
ပွမစံၜတ်ယဲအဲတုဲဒှ်လဝ်တုဲရ ဆ္ဂး သွက်သ္ဂောံကလေင်စံၜတ်ယဲမွဲဝါပၠန်ဂှ် နူဂကောံရေင်တၠုင်ပလံင်ဗ္စိုပ်ဂၠးကဝ် (IOM) ဟီုကဵုအဲရ။ မုဟိုတ်ရော။
သွက်ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဂမၠိုင်ဝွံ ဍုင်သ္အာင်ဂမၠိုင် အာတ်မိက်ကၠုင် ကလေင်ထပ်စံၜတ် ပရေင်ထတ်ယိုတ် မဒှ်ရ။ ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဂမၠိုင် ကၠာဟွံဂွံတိတ်ဍုင်မ္ၚးဏီမ္ဂး ဒးကၠောန်သ္ပ ပွမစံၜတ် ပရေင်ထတ်ယိုတ် ဂၠိုင်နူကဵုမွဲဝါ ဒှ်မာန်တုဲ တန်တဴမံင်ကဵု မူဝါဒကမၠောန်ဍုင်သ္အာင်တေံ မဒှ်ရ။
ကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင်အဲမင်ဒၟံင် သွက်သောင်တလး သွဟ်ဍာ်ဇမၠိင်ဏီဖိုဟ်ရ။ သွက်လၟေင်ကမၠောန်အာဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်အဲဂှ် အဲအာကၠာ ဂွံမာန်ဟာ။ သွက်ကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင်အဲ မုကြက်က္တဵုမာန်ရော။ သွက်သ္ဂောံကလေင်ကောံကဵု ကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင်အဲ ပ္ဍဲဍုင်မ္ၚးတေံဂှ် ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ကြက်ရီုဗင်ကဵုအဲ ဂွံမာန်ဏောင်ဟာ။
UNHCR ကဵုဇြဟတ် ပွမကလေင်ပကောံကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင် ကေုာံ ပွမကလေင်ပံင်ပကောံ ပရေင်ဆက်ဆောံ မၞုံမံင်ဇေတ်ဇေတ်တံဒှ်တုဲ ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ပါ်ပရးထောံ ကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင်ဂမၠိုင် ဟွံသေင်မဒှ်ရ။ စပ်ကဵုလၟိဟ်မၞိဟ်ကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင်ဇကု ဟွံဂွံပၠောပ်စရင် ရဳဂျေတ်သတာဏီမ္ဂး ဇကုဒးလဴပူစကဵု ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ဏောင်ဂှ် ပၟိက်ဇၞော်လောန် မဒှ်ရ။ ပွမထမံက်ထ္ၜး စပ်ကဵုကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင်ကီု၊ အကာဲအရာဟိုတ်ဖဵု ဟွံကလိတ်ကလောတ်ကီု၊ ပွမဆဵုဂဗသဳကၠဳတက်ကျာကဵုကေတ်ကသပ် ရေင်တၠုင်ကဵုဏောင်။
ယဝ်ရအဲဖျေံလဝ်ဒၞာဲအိန်ထံင် ကဵုကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဟွံသေင်မ္ဂး တၠသ္ၚိအဲ၊ သမ္ဘာအဲ ကေုာံ ကောန်ဇာတ်အဲ ကလိဂွံကာဒ် UNHCR မာန်ကီုဟာ၊ တုဲဂွံအာဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် ကရောံအဲဂှ် ဂွံမာန်ကီုဟာ။
ယဝ်ရဇကုဖျေံလဝ်ဒၞာဲအိန်ထံင် ကဵုကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဟွံသေင်မ္ဂး ပ္ဍဲဍုင်တၠသ္ၚိသမ္ဘာဇကုဂှ် သွက်ကဆံင်စၟတ်ကောန်ဍုင်ကီု၊ ဟွံသေင်မ္ဂး ကဆံင်ဒှ်ကောန်ဍုင်မာန် ဇကုကလိဂွံအခေါင် မဒှ်ရ။ ပွမဖျေံဒၞာဲအိန်ထံင် ကဵုကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဟွံသေင်ဝွံ သ္ဂောံဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်တင်ရုဲစှ် သွက်ပူဂဵုဂမၠိုင်ကီု၊ အကာဲအရာ အလုံမွဲကၟိန်အိန်ထံင်ကီု၊ ကၠာဟွံဂွံချပ်ဗ္စာကဵုကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဂမၠိုင် သွက်သ္ဂောံဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဏီမ္ဂး နကဵု UNHCR ဒးသ္ၚဳဂၠိပ်အာ ချိုတ်ချိုတ်ပၠိုတ်ပၠိုတ် မဒှ်ရ။
အိန်ထံင်အဲ နွံဂၠိုင်နူကဵုမွဲရ။ သမ္ဘာအဲဂမၠိုင် အာဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင် ကရောံအဲဂွံမာန်ဟာ။
ပွမဖျေံဒၞာဲအိန်ထံင် သမ္ဘာဂၠိုင်နူမွဲဝွံ ပ္ဍဲဍုင်သ္အာင် ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် ဟွံလုပ်သၞောဝ်ဥပဒေဒှ်တုဲ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ယဝ်ရကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဂမၠိုင် ရန်တၟံလဝ် ဆက်မံင်အာအိန်ထံင်သမ္ဘာဂၠိုင်နူမွဲမ္ဂး သွက်သ္ဂောံအာဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်ဂှ် ကလိဂွံအခေါင်ဟွံမာန် မဒှ်ရ။ စပ်ကဵုပရေင်ဖျေံသ္ဇိုင်ဍုင်သ္အာင်သွက်ညးတံ ဒှ်မာန် ဒှ်ဟွံမာန်ဂှ် ဇၟာပ်ဇၟာပ်ကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင် နကဵုပူဂဵု ကၠောန်သ္ပအာ ပရေင်တက်ကျာသဳကၠဳကဵုကေတ်ကသပ် နကဵု UNHCR ဒှ်တုဲ လ္တူကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင်တံဂှ် သွက်တၠသ္ၚိသမ္ဘာဂမၠိုင် ကေုာံ ကောန်ဇာတ်ညးတံဂမၠိုင် နကဵုအစဳဇန်ပြုပြေင် ခိုဟ်အိုတ်ဂမၠိုင် ဒးနွံပၟိက်ပရေင်ဗ္စာရဏာ မဒှ်ရ။
သမ္ဘာအဲဂှ် အာယုက်သၟဝ် ၁၈ သၞာံ၊ ပိုယ်အာမွဲစွံညးသ္ကံဂွံဟာ( ဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်မွဲစွံဂွံဟာ)
ပွမဖျေံဒၞဲါကဵုကောန်ၚ္ၚာ်အာယုက်၁၈သၞာံလ္ပါ်သၟဝ်ဂှ်တှ်ေ ဟွံလုပ်ကဵုသၞောတ်ဝ်ဥပဒေဍုၚ်သ္အာၚ်တုဲ ဗွဲမပြာပြာကတ်ကတ်မစှ်ေလဝ်စိုတ်ကော်ခဴစမပၠံၚ်ၜးစဵုဒးစးလိၚ်ရ၊၊ဟိိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ယဝ်ခါရ ဇကုဖျေံဒၞါဲအိန်ထံၚ်ကဵုမၞိဟ်မွဲမွဲ အာယုက်သၟဝ်၁၈သၞာံစွံဍေံရ သီုမၞိဟ်ၜါ ဗှ်ေကီုဗြဴဗှ်ေကီုသွက်ဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ဂှ် ကလိဂွံအခေါၚ်အရာဟွံမာန် မဒှ်ရ၊၊
ပွမဖျေံကဵုကောန်ၚ္ၚာ်အာယုက်ဟွံစိုပ်တအ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီလဝ်ဟွံမွဲကဵုဗဗွဲဓဝ်ဟွံလုပ်ကဵုသၞောတ်ဝ်ဍုၚ်သ္အာၚ် ဍုၚ်ပွမဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်တတိယဂမၠိုၚ်တအ်ရ၊၊ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ပွမဖျေံသ္ဇိုၚ်ဍုၚ်တတိယလ္ၚဵုတအ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်
ကောန်အဲသၟဝ်အာယုက်၁၈သၞာံစှ်ေဒၞဲါမဒှ်ရ၊၊ အေဗီုဂှ်တှ်ေ ကတဵုဗဒှ်ဇီုကပိုက်ထိခေက်ကဵုပရေၚ်ဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ကဵုဂကောံအိန်ထံၚ်ဟာ?
မၞးကီုဂကောံသ္ၚိကၟိန်အိန်ထံၚ်မၞးတအ်ကီု မပါလုပ်ဆက်စပ်အာ မွဲကရောံကဵုမၞိဟ်မွဲမွဲမစှ်ေဒၞဲါအာယုက်ဟွံပေၚ်၁၈သၞာံတအ်ဂှ်ကီု သ္ဂောံကဵုအတိုၚ်ယူအန်အိတ်စ်သဳအာကလေၚ်သ္ၚဳဂၠိပ်ရံၚ်တှ်ေ အခေါၚ်အရာသွက်ဂွံဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်ဂှ် ကလိဂွံအခေါၚ်အရာဟွံမာန်ရ၊၊ ဣဏံဂှ် ဟိုတ်နူကဵုစှ်ေဒၞဲါအာယုက်ဟွံပေၚ်ဂှ်ရ မဒှ်ဟွံလုပ်ကဵုသၞောတ်ဝ်စဳပၞောန်ဥပဒေဍုၚ်သ္အာၚ် တုဲပၠန်မပြာပြာကတ်ကတ်မစှ်ေလဝ်စိုတ်ကော်ခဴစမပၠံၚ်ၜးစဵုဒးစးလိၚ်ရ၊၊ သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန်တှ်ေ မိမဂမၠိုၚ်တအ်ကီု ဟွံသေၚ်တှ်ေ မၞိဟ်ရံၚ်စံၚ်မၚ်မွဲကောန်ၚ္ၚာ်တအ်ကီု ပွမပြုပြေၚ်ကဵုစှ်ေဒၞဲါအတေၚ်ဏံဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္ဇာၚ်တအ်ဂှ် စောတ်စောဲဝေၚ်အမှုကဵုမိမကောန်ၚ္ၚာ်တအ်ကီု မၞိဟ်မရံၚ်စံၚ်မၚ်မွဲကောန်ၚာ်တအ်ကီု မဒှ်မာန်မၚ်မံၚ်ကီုရ၊၊
အဲဒးဒုင်တးပါဲလဝ် နကဵုဍုင်သ္အာင်တုဲတုဲရ။ ဂတတေံ မုက္တဵုဒှ်မာန်ရော။
ကိစ္စဝင်ဇကုအလဵုအလဵုဂှ် ကလေင်ပ္တိုန်ကဵု ဍုင်သ္အာင်တၞဟ်တၞဟ် ဟွံဂွံမဒှ်ရ။ ဆ္ဂးဗီုလဵုဒှ်ဒှ် ဒုင်သ္ဇိုင်ကဵုကိစ္စဝင်မွဲကဵုမွဲတုဲ တင်နွံပၟိက်မချိုတ်ပၠိုတ်လဵုမွဲဒှ်ဒှ် လ္တူကၟိန်သ္ၚိအိန်ထံင်ဇကုဂှ် ဒးကေတ်ပရေင်ချပ်ဗ္စာမချိုတ်ပၠိုတ်တုဲ ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ကြက်ကၠောန်သ္ပအာ ပရေင်သ္ၚဳဂၠိပ် သ္ဂုတ်သွာတ်ပေင်ပေင်ဏောင်။ သ္ပဟိုတ်နူတင်ဗၞတ်ဗ္ၜတ်မ္ဒးနွံပၟိက်တၞဟ်ခြာ စပ်ကဵုဍုင်သ္အာင်ဂမၠိုင်တုဲ ဇကုဟွံထေက်ကဵုချိင်ဆရ။ ယဝ်ရဇကုဒးဒုင်တးပဲါ နကဵုကၟိန်ဍုင်မွဲမွဲမ္ဂး ကၟိန်ဍုင်တၞဟ်တၞဟ်တံ ဒုင်တဲဇကု ဒှ်မာန်ဏောင်။
အဲကလိဂွံလဝ်အခေါၚ်အရာၜါဂၠံၚ် သီုကဵုသပေါန်သာယှေပ်(sponsorship) သီုကဵုသီုမဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်နူကဵုယူအန်အိတ်စ်သဳအာတအ်ပလံၚ်မဒှ်ကီုရ၊၊ယဝ်ခါရ အဲရုဲစှ်အာနကဵုသပေါန်သာယှေပ်(sponsorship)ဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်မွဲမွဲတှ်ေ နူကဵုယူအန်အိတ်စ်သဳအာမဖျေံလဝ်ကဵုအဲ ဍုၚ်မွဲမွဲသွက်အဲဂွံဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်ဂှ် ဒၞဲါစၞးအဲဂှ် အဲကဵုထောံဂကောံကၟိန်အိန်ထံၚ်အဲမၞိဟ်မွဲမွဲ ဟွံသေၚ်တှ်ေကောန်ဂကောံအဲမၞိဟ်မွဲမွဲ ဂွံဟာ?၊၊
ဟွံဒးကဵုရောင်။ ပွမပတိုန်