Nulepa hihna bulphuh in Ngonghtatna

Nu leh pa-hina bulphuh Ngonghtatna icih in bang hiam?

Nulepa hina bulphuh ngonghtatna (GBV) icih in mihing khat ii nu le pa hina tungah bawlsiatna hi. Tua in zawhthawhbawl, gaalbawl, kheem, ngeina paulap ahihkeileh sum zatnate ahi hi. Atamzaw numeinote leh numeite in GBV bawlsiat tuak kha uhi. Himahleh, LGBTIQ+ mi, pasalnote leh pasalte zong bawlsiatna tuak thei uhi. Nulepa hina bulphuh a ngonghtatna leh mawpihna khempeuh pen mihing khat ii suaktakna suksiatsak hi. Hih bang gamtatnate pen thukhun palsatna ahihmanin Malaysia thukhun zui-in khalhna kipia thei hi.

Nu le pa-hina bulphuh Ngonghtat Ziate

Nulepa ngonghtatna icih in lunggulhna a neih lo mi khatpeuh tungah khialhpihna hi. Hih sungah buan, nulepa zawhthawh thu-a khialhpih, nawngkaisak, thagum zang, leh zawhthawh luppihnate kihel hi. Nupa, zi leh pasal kikal ah alangkhat lunggulhna om lo in zong khialhpihna te piang thei hi. Naupang (kum 18 acing nailo) khat tungah khialhpihna khatpeuh zong khialhpih ngonghtatna hi. Tua in naupang’ khanzia leh cidamna, pumpi leh lungsimngaisutna anih in nasak hi.

Pumpi tungah ngonghtatna icih in mi khatpeuh pumpi na sakna hi a, gentehna in, tuum (vua), beng, liamsak gawp, ahihkeileh that cibang hi. Tua in ahunhun in ngaihsutzia leh lungpuakzia ah zong nasak hi.

Ngaihsutzia ahihkeileh lungsimpuakzia ngonghtatna icih in mi khatpeuh simmawh ahihkeileh kampau tawh simmawh bawlnate hi. Gentehna khat in ah, mi khatpeuh numei ahih mana thaneem va cih ahihkeileh samsia cibang hi. Gennop in mi khatpeuh alawm agualte leh a innkuanpihte ahihkeileh a pai theih nading pan va ciangtansakna hi.

Khuataang-sumzon ngonghtatna icih in mi khat a neih zel nasepna pan khawlsakna hi a, gentehna in, numeinote saangkah ding phallo, ahihkeileh numeite cidam kikepna ding leh nasep nading pan khawlsakna hi.

Innsung ngonghtatna icih in innkuan khat in adang innkuan khat bawlsiatna hi. Taksa vai, nulepa vai, thungaihsutna, kampauna ahihkeileh sumzon ngonghtatnate pan hithei hi. Tua ngonghtatna in omkhawm-a a omkhawm kei zongin nu leh pate, nu-pate, kithuahpihte, kizoppihsa lawmte tungpan hithei hi.

Lauhhaui gamtatnate sungah kihelte numei vun-atna, mi thata kisialnate, zi/pasal tampi neihnate (khat sanga zi/pasal neihna), naupang khatpeuh tenpih (kum 18 sanga amoizaw mi khatpeuh) leh zawhthawh thu a tenpihnate kihel hi.

Nu leh pa zummawhtatna leh bawlsiatna thu koi bangin thu puak ding

Numei-pasal vai zummawhtatna leh bawlsiat gamtat hoih lo nate pen Gam Kipawlnate leh NGO nasep kipawlpihnate khempeuh in saang lo uhi.

Nulepa zummawhtatna icih bang hiam?

Thanemna, thahatna kibatlona’ dinmun tungah ahihkeileh khialpihnop mana ataktak banga muan thei dinga geelnate Gentehna in, sia khat in gaaltaai mi khat tungah a thuneihna zangin khialpih ding zawhthawh bawl, ahihkeileh a gaaltaai-gambeel khat in amawhpih nop kei leh a panpih nasem khat in a kisapna tuamtumte letkipsaknate hi. Hih in mi kizuakna leh numei kizuaknate kihel hi.

Nu leh pa vai bawlsiatna icih in bang hiam?

Ataktak in nulepa kigaal bawlna a pianna in liangko kikimlo thahatna tungah zawhthawh bawlna zang ahihkeileh nuntak haksat kigaknate pan hi. Hih sungah buan, nulepa vai mindaisak, ahihkeileh nulepa kampau tawh nawngkaisak cihte kihel hi.

Numei-pasal vai zummawhtatna leh bawlsiatna te pen akua mapeuh tungah piang theih hi -pasalte, numeite, pasalnote, numeinote, kum kiciantan lo ahihkeileh Khut-le-khe kimlote, khialhpihnop ngaihsutna neih leh numei pasal ciaptehna a neih khatpeuh pan hi thei hi.

UNHCR zum nasemte leh NGO naseppih-te in : Gam kipawlna’ thukhun piakte zuih lo ding hi.

  • Nu leh pa gamtat nadinga mi khatpeuh tungah sum kikhek nading, nasep nading, damlo kidonmasakna vai, a hoihnate, ahihkeileh panpih kizopnate hi.
  • Kum 18 nuailam apha khatpeuh tawh nuhlehpah gamtatna ah kihelna
  • Nu leh pa vai ah mindaisakna, simmawh neu-etna , ahihkeileh zummawhtatna thu ah ut banga zia.

UNHCR, UN, NGOte ih zum naseemte, gaaltai pilsina phualpi ahihkeileh kipawlna tuamtuamte ie, a nasemte in numei-pasal uukna tawhkisai meetdawhna leh ahilo a zatna tawhkisai upsim muanmawhna cihdante na theih a om leh UNHCR Inspector General’s Office (IGO) UNHCR Lutangphualpi ah thupuak thakhat tu in na bawl thei hi.

Thu na puak ciang, na kisap dingah:

  1. What happened?
      • A piang (teng) bang cih a cianin na tel hiam
  2. Gamtat hoihlo sem cih kua in va ciam ngam?
      • Ahih theih aleh. amin a cingin, nasepna thute, leh kipawlna, leh a kihelna thu le la khempeuh tawh lak in.
  3. Bang hun leh koitak ah thu (thute) piang?
      • Ahih theih leh, a ni a kha leh hunte

Na kokna pen zatak tak leh muanhuai tak in hong kikepsak dinga a, tuaciang na UNHCR thu le late zong sukha lo ding hi. . Thukhun palsat thutuaksa ahihleh palik khat tungah zong thu va ko thei hiteh. A thukok khempeuh leh a thusim gente khempeuh pen huh panpih nasepna tawh hong kizom sak ding hi.

UNHCR in innkuan sung ngonghtatna, numei-pasal hihna-bulphuh a ngonghtatna, zawhthawhthu tawh ahihkeileh naupang tenpihna, nawngkaisakna, ahihkeileh mihing zuakna cihbang numei-pasal hihna-bulphuh a ngonghtatna (GVB) atuak ngei gaaltaai-gambeel ahihkeileh gambeel-asiaulaite akuampeuh panpih ding ka hanciam uh hi. Azenzen in GBV panpihna na kisap leh ahihkeileh panpihna akisam khatpeuh natheih aleh anuai a kigelh UNHCR te nasep khoppih khat kiangah va pai in.

Nasep Kipawlkhoppihte

Organisation International Catholic Migration Commission (ICMC) Cahaya Surya Bakti (CSB) Médecins Sans Frontières (MSF)
Details Area: Klang Valley, Penang, Perak and Kedah

Language: Rohingya, Burmese, Arabic, Somali

Operating Hours: 9.00am-9.00pm, Monday to Sunday Area: Johor

Language: English, Malay and Rohingya

Operating Hours: 8.30am-4.30pm, Monday-Friday Area: Penang

Language: English, Bahasa Malaysia, Rohingya, Burmese

Operating Hours: 9.00am-10.00pm, Monday to Sunday

Services Disclosure and case management, counselling, shelter, police reporting, emergency GBV funding, referral to relevant services Case management and referrals to appropriate services Clinical case management, mental health and psychosocial support services, referrals to appropriate services
International Catholic Migration Commission (ICMC) Cahaya Surya Bakti (CSB) Women’s Aid Organisation (WAO) Médecins Sans Frontières (MSF)
Details

Area: Klang Valley, Penang, Perak and Kedah

Language: Rohingya, Burmese, Arabic, Somali

Operating Hours: 9.00am-9.00pm, Monday to Sunday Details

Area: Johor

Language: English, Malay and Rohingya

Operating Hours: 8.30am-4.30pm, Monday-Friday Details

Language: English, Bahasa Malaysia Details

Area: Penang

Language: English, Bahasa Malaysia, Rohingya, Burmese

Operating Hours: 9.00am-10.00pm, Monday to Sunday

Services

Disclosure and case management, counselling, shelter, police reporting, emergency GBV funding, referral to relevant services Services

Case management and referrals to appropriate services Services

Case management, assistance making police report, connecting with medical aid, mental health support, shelter Services

Clinical case management, mental health and psychosocial support services, referrals to appropriate services

Kump lam Nasemte

Palik

Hong ki lausakna ahihkeileh GBV thupiang khatpeuh pen palik phualpi khatpeuh ah thupuak bawl theihna, thu na nei hi. Palikte kiangah thupuak (report) na bawl ciangin na hihna hong ki ciaptehna laidalthupi napuak ding phawk in.

Palikte kiangah thupuak (report) bawl nading in Bahasa Malaysia ahihkeileh Mikang pau khatzawzaw bek tawh ki ngah hi. Tua thupuak sungah bang piang, ani akha leh apian hun, koi tengah piang a, kua in ngonghtatna bawl hiam cihte cingtak in kihel ding hi. Azezen in Bahasa Malaysia ahihkeileh Mikangpau na pau theih kei aleh na thupuak (report) bawlna Bahasa Malaysia ahihkeileh Mikang pau a hong letsak thei ding namuan mikhat na tonpih ding hanciam ih.

UNHCR te ii nasep khoppih ahi, WAO cihdante in palikte kiangah koi ci bang in thupuak (report) bawl ding cih thu leh la a cingzaw in hong huh thei hi. A kisam thu le la dangte ngah thei nading thu puakma in thu na puak ma in WAO 03-3000-8858 sam ahihkeileh 018-988-8058 ah na SMS/WhatsApp thei hi. WAO websitein kibuanna ahihkeileh numei-pasal ukna tawh kisai zawhthawh bawlna ahihkeileh innkuansung ngonghtatnaathuakte in bang hih thei cih thu leh la aki cingzaw nei a, Mikang lai bek in om hi.

One Stop Crisis Centre (OSCC)

One Stop Crisis Centres te pen atam pen kumpi zatopite ii Thukin Panmun (Emergency Department) sungah om hi. OSCC khat ah a pai GBV ngonghtatna pan asuaktate pen pumpi lam tawh kisai kisitna, kibawlna leh numei-pasal omkhopna pan akilawh natnate ading kisitna ngah thei hi. OSCC te in zongh palikte, na omna nabuk nading leh gamtat dingdan hilhna nasepnate tawh na kizop nading hong huh thei hi.

WAO website tungpan in OSCC nasepna thulehla-te ki en theih a, ahihhangin athu ala te Manglai bek in om hi.

Nu leh Pa-Bulphuh a Ngonghtatna tawh a kisai nate

Nu leh Pa-Bulphuha Ngonghtatna Webinar