တၞဟ်နသ္ဂောံဂၠိုက်ဂၠာဲကလိဂွံ တင်ရုဲစှ်ေဂမၠိုင်ကီု တၞဟ်နသ္ဂောံရီုဗင် အလဵုအသဳ ပ္ဍဲပရေင်ကောပ်ကာဲ စပ်ကဵုအကာဲအရာ ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဂမၠိုင်ကီုတုဲ UNHCR ကေုာံ အလဵုအသဳကၟိန်ဍုင်လေဝ်ယှာ ကၠောန်သ္ပကၠုင်လဝ် ပရေင်သဳကၠဳဂၠိုင်ကဵုသၞာံ မဒှ်ရ။ နကဵုနဲကဲဒက်ပ္တန် သၞောတ်စ္ၜုဲစ္ၜောက် အလဵုအသဳ ပဓာန်ဇမၠိင်မွဲတုဲ ပြဟ်ပြဟ်ဏံ အစဳဇန်ရီုဗင်ပါ်ပရံ အစောံဇြဟတ်မွဲမွဲ ကၠောန်ဗဒှ်ဒၟံင်ဖိုဟ် မဒှ်ရ။ အပ္ဍဲကိစ္စဏံဂှ် ညးတာလျိုင်အလဵုအသဳဂမၠိုင် ဂွံဒဒှ်ေဍုက်ကေဝ်အာကဵု သ္ဇိုင်မူပရေင်စဵုဒၞာဂီုကၠီု ကေုာံ သ္ဇိုင်မူဥပဒေ စပ်ကဵုကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဂမၠိုင် သီုကဵုလၟေင်ကမၠောန် ပရေင်ပ္တိုန်စရင်ရဳဂျေတ်သတာ ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ကေုာံ ပရေင်သ္ဂုတ်သွာတ်ကဆံင်စၟတ်ကောန်ဒှ်ဒဒိုက် (RSD) မဒှ်ရ။
အတိုင်ကဏ္ဍလၟေင်ကမၠောန်ဏံဂှ် ပရေင်သၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူ ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တံ ဒှ်မံင်ဗီုလဵုရောဂှ် ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ကော်ဘိက်လဝ် ညးတာလျိုင်အလဵုအသဳ ကၠုင်စိုပ် ဇရေင်ရုင် UNHCR သ္ဂောံကတ်လ္ၚတ်တုဲ နကဵုပရေင်ကတ်လ္ၚတ် အလဵုမၞိဟ်ဏံဂှ် ဒှ်ပရေင်ပ္ကတ်ပ္ကေင်မွဲကဏ္ဍ မဒှ်ရ။
သွက်ပရေင်ကတ်လ္ၚတ် နကဵုအလဵုမၞိဟ်ဏံဂှ် စပ်ကဵုလၟိဟ်ပရေင်ပ္တိုန်စရင်ရဳဂျေတ်သတာ ကေုာံ ပရေင်သၟာန်သွဟ် RSD အကြာစၟတ်တ္ၚဲ 7 စဵုကဵုစိုပ် 11 ဂိတုမာတ်ချ် 2022 တုဲ ပွမစၟဳစၟတ်ရုဲစှ် ကောန်ဒှ်ဒဒိုက် အလုံကၟိန်ဍုင်ဂမၠိုင် ညးမၞုံပၟိက်ဆန္ဒ ကေုာံ ကဵုတင်တုပ်စိုတ် သွက်ညးတာလျိုင်အလဵုအသဳ သ္ဂောံကတ်လ္ၚတ် ပရေင်ပၠောပ်စရင်ရဳဂျေတ်သတာညးတံ ကေုာံ ပရေင်သၟာန်သွဟ် RSD ညးတံဂှ် ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ပလေတ်ပလောတ်ဒၟံင် မဒှ်ရ။ ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်မရုဲစှ်လဝ်တံဂှ် တက်ကျာသဳကၠဳ ကေုာံ သောင်ကလးကဵု ပရူပရေင်ချဳဒရာင်ကမၠောန်ဏံတုဲ ညးတာလျိုင်အလဵုအသဳတံ သ္ဂောံလုပ်ကတ်လ္ၚတ် ပရေင်သၟာန်သွဟ် အေန်ထာဗျူညးတံဂှ် ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တံ သၠးအခေါင်ဟာ ဟွံသေင်မ္ဂး ဟွံကဵုအခေါင်ဟာဂှ် ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ကဵုဏာအခေါင်အရာကဵု ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တံ မဒှ်ရ။
ညးတာလျိုင်အလဵုအသဳတံ ကၠောန်သ္ပ သၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူ ပရေင်ပ္တိုန်စရင်ရဳဂျေတ်သတာ ကေုာံ RSD နကဵုအလဵုဇကုညးတံ ဟွံသေင်တုဲ တင်ပုစ္ဆာလဵုမွဲဒှ်ဒှ် ညးတံဟွံသၟာန်ဏာ ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တံ တပ်တပ် မဒှ်ရ။ သီုကဵု ပ္ဍဲကဵုဖျေံတင်သ္ဂုတ်သွာတ် သၟာန်သွဟ် RSD တံလေဝ် ညးတာလျိုင်အလဵုအသဳတံ ဟွံပါလုပ် မဒှ်ရ။ အတိုင်လၟိုန်လၟိုန်ကာလ မၞိဟ်မွဲမွဲ ညးမပါလုပ်ပ္ဍဲ ပရေင်သၟာန်သွဟ်အေန်ထာဗျူမ္ဂး ပ္ဍဲလၟေင်ကမၠောန်အလုံအိုတ်သီုဂှ် ဒးထိင်ဒဝ်မင်မွဲအာ သစ္စဂတိဝတ် ပေင်ပေင် မဒှ်ရောင်။
တၞဟ်နသ္ဂောံသ္ပဏာကဵု အလဵုအသဳ ပဵုတုဲဂွံကၠိုဟ်ကေတ်လၟေင်ကမၠောန် ယူအာန်အုက်ချ်သဳအာ ဂမၠိုင်မာန်ကီု ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် သ္ဂောံဒှ်အရီုဗင်ကဵု ပရေင်ကောပ်ကာဲ အလဵုအသဳ စပ်ကဵုအကာဲအရာ ကောန်ဒှ်ဒဒိုက် ကေုာံ ပရေင်ဂီုကၠီုကောန်ဒှ်ဒဒိုက် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်မလေဝ်ယှာ ဂမၠိုင်ကီုတုဲ ပရေင်ရုန်ဂ္စာန်ဏံဂမၠိုင်ဂှ် ဒှ်သ္ကုတ်လၟေင်ကမၠောန် ကိစ္စဇၞော်မွဲကဏ္ဍ မဒှ်ရ။ မုဟိုတ်ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်တံ ဒးဂြိပ်ဒဴတိတ်ကၠုင်လဝ် နူကၟိန်ဍုင်ညးတံရော။ သီုကဵု အလုံမွဲဂၠးကဝ်ကီု ပ္ဍဲကၟိန်ဍုင်မလေဝ်ယှာကီု တင်နွံပၟိက်ပရေင်ဂီုကၠီု သွက်ကောန်ဒှ်ဒဒိုက်ဂမၠိုင် မုဟိုတ်ဒးနွံပၟိက်ရောဂှ် ပရေင်ရုန်ဂ္စာန်ဏံ သ္ပဏာကဵု ညးတာလျိုင် အလဵုအသဳဂမၠိုင် သ္ဂောံကလိဂွံ ပရေင်ကၠိုဟ်ခၠင် စပ်ကဵုအကာဲအရာ ကောန်ဒှ်ဒဒိုက် ပဵုတုဲသောဲသောဲဗြဲဗြဲမာန် မဒှ်ရ။